juni 2022 Literatuur Rana Özçelik

De verrassingen van mijn vader

Ik was negen jaar oud. Het was een koude maart en we waren net verhuisd naar ons huis, dat nu in handen is van “dieven”. Mijn moeder kon geen vrij krijgen van haar werk; ze was na terugkomst van haar werk druk bezig met het uitpakken van de dozen. Nadat ze terugkwam van school was ze bezig met wat klusjes in het huis, tot haar telefoon ging. Mijn vader vroeg: “Kun je me ophalen voor het ziekenhuis?” We hadden maar één auto en voor het geval dat nodig was, zou zij hem ophalen en afzetten waar hij wilde. Blijkbaar was dat vandaag ook het geval. Ik was ook met mijn moeder samen.

Het ziekenhuis lag aan een drukke straat waar de auto niet kon parkeren; we moesten heel snel zijn om het verkeer niet te hinderen. Toen we bij het ziekenhuis aankwamen, keek mijn moeder om zich heen en zei: “Waar is hij?” en zag ik mijn vader met een verband om zijn oog. Mijn moeder dacht dat deze persoon niet mijn vader was en reed verder zonder naar hem te kijken. Toen ik erop stond dat mijn vader daar stond te wachten, keerden we terug naar de voorkant van het ziekenhuis. De persoon met het verband om zijn oog was echt mijn vader. Toen mijn vader snel in de auto stapte, vroeg mijn moeder verbaasd wat er was gebeurd. Hij zei rustig: “Ik heb een staaroperatie gehad.” Mijn moeder overlaadde mijn vader met vragen als “Wanneer, waarom wist ik hier niets van?” Op zoveel verbijstering, opwinding en bezorgdheid lachte mijn vader en antwoordde met één zin: “Ik wilde je verrassen!”

Twee jaren gingen voorbij… Op een zaterdagochtend ging mijn vader naar een bijeenkomst die begon met het ochtendgebed. Hij zou thuis komen voor het ontbijt, zoals altijd. Hij was zo punctueel als een klok. Dat gebeurde die dag ook. Om 8.50 uur ging de telefoon van mijn moeder, het was het nummer van mijn vader. Mijn moeder zei lachend: “Hallo” over en sloeg over naar: “De thee staat klaar, baas!” Maar de stem aan de telefoon was van oom Faruk, de vriend van mijn vader. Hij zei dat mijn vader in het ziekenhuis was opgenomen en vroeg mijn moeder om naar het ziekenhuis te komen. Die dag besefte ik voor het eerst aan de bezorgdheid op het gezicht van mijn moeder dat zij ook angsten had. Gelukkig lag het ziekenhuis, dat ooit toebehoorde aan de Hizmet-beweging maar nu in handen is van “dieven”, slechts 300 meter van ons huis. Mijn moeder kneep onbewust hard in mijn hand, waardoor ik pijn voelde. Twee minuten later waren we bij het ziekenhuis. We zagen onze auto verkeerd geparkeerd voor het gebouw staan. Mijn moeder controleerde snel de auto voordat ze het ziekenhuis binnenging en zei zachtjes: “Het is geen ongeluk.” Zoals ik nu begrijp, had ze een angst voor verkeersongevallen door een pijnlijke ervaring.

In het ziekenhuis liepen we met snelle passen naar binnen, haar stem trilde terwijl ze naar mijn vader vroeg. Toen ze het antwoord kreeg: “Hij is op de afdeling cardiologie”, leek haar angst haar schok te overtreffen. Gedurende dit alles liet ze mijn hand niet los. Alsof ze zou vallen als ze dat wel deed. Ze was buiten adem terwijl we de trap opliepen zonder op de lift te wachten. Ze hoorde me niet. Toen we bij de afdeling cardiologie kwamen, waren oom Faruk en oom Ali daar. “Is het niets ernstigs?” vroeg mijn moeder met een verstikte stem, alsof haar verleden door haar ogen flitste en haar hart samenkneep. Oom Ali zei: “Kalmeer, zus! Er is niks, hij heeft een hartaanval gehad,” zei hij. Mijn moeder ging zitten om niet omver te vallen. Toen kwam de dokter. “Ik wens hem een spoedig herstel,” zei de dokter en vertelde ons dat de angiografie succesvol was geweest. Mama gaf geen antwoord, ze beet alleen op haar lippen. Oom Faruk legde uit: “Hij kreeg gisteren een hartaanval bij de vereniging.

We hebben hem naar het ziekenhuis gebracht en de opname procedures gestart. Hij zou vandaag een angiografie hebben, maar hij wilde niet dat jullie het zouden horen. Hij zei: ‘Ik blijf vannacht thuis, laat haar het niet weten, je kunt haar hierheen bellen na de angiografie.’

“Hij kwam ’s ochtends naar de bijeenkomst, maar op de terugweg voelde hij zich erg slecht, we hebben hem hierheen met spoed gebracht en hij heeft de angiografie gehad, hij is nu bij bewustzijn.”

Ik weet niet of mama alles hoorde wat hij zei. Ze vroeg aan de dokter: “Mag ik hem zien?” De dokter zei dat het kon, maar dat het heel kort moest zijn. We gingen naar de kamer van mijn vader. Hij lachte. Mijn moeder, die nu een beetje gerustgesteld was na het zien van mijn vader, vroeg hem met een mix van angst, verwijt en verwarring: “Wat is dit nu weer?” Mijn vader lachte: “Ik wilde je verrassen!”

Toen mijn vader een paar dagen later uit het ziekenhuis kwam, las mijn moeder de betekenis van “verrassing” in het woordenboek. Mijn vader, wiens lach meestal bestaat uit een glimlach, schaterde van het lachen. Mijn moeder liet haar (!) ‘gezag merken’: “Ik wil geen verrassingen meer, alsjeblieft verras me niet meer!”

Waarom vertel ik je dit nu? Het is vijf jaar geleden dat mijn vader werd ontvoerd en illegaal gevangengezet. Deze keer wacht ik op een verrassing van hem in overeenstemming met de betekenis van verrassing, en ik bid voor hem.

Papa, verras ons alsjeblieft echt deze keer, we zijn zo moe zonder jou!