Birçok insan uzayı ve astronotların uzayda neler yaptığını merak etmektedir. İnsanlar uzaya gidince yiyip içmiyorlar mı? “Elbette yiyip içiyorlar!” diyenleri duyar gibiyim. Su kullanımının sınırlı olduğu, mesela diş fırçalarken su kullanmak yerine yenilebilir macunların kullanıldığı bir yerde, duş yapmak gibi ihtiyaçlarını nasıl karşılıyorlar?
Bilim insanları astronotların fizyolojik ihtiyaçları üzerinde uzun süredir çalışmalar yürütmektedir. 2020 yılında, NASA tarafından tasarlanan bir uzay tuvaleti uzaya gönderildi. Bu tuvalet ile Genel Atık Yönetim Sistemi başlatılmış oldu. Uzay istasyonu gibi platformlarda yeterli su ihtiyacını karşılamak ve maliyetleri düşürmek için bu sistem, atık sıvıların geri dönüşümünü sağlamaktadır.
NASA astronotu Jessica Meir, “Uzay istasyonundaki su temelli sıvıların yaklaşık %90’ını, idrar ve ter de dâhil olmak üzere, geri dönüştürüyoruz.” demektedir. Uzay istasyonunda yapmaya çalıştıkları şeyin suyu havadan geri kazanmak için dünyadaki su döngüsünü taklit etmek olduğunu ifade etmektedir.
Mevcut uzay istasyonu tuvaleti, standartlarına göre yüzde 65 daha küçük ve yüzde 40 daha hafif bir yapıya sahiptir. Sınırlı alana sahip olunan uzay istasyonunda bu özellikler çok önemlidir.
Yer çekiminin olmadığı bir ortamda, uzay tuvaletleri, boşaltım ürünlerini vücuttan uzaklaştırmak ve uygun kaplara çekmek için hava akışı ve vakumlama yöntemini kullanır. Bu sistemin yeni bir özelliği, tuvalet kapağı kaldırıldığında hava akışının otomatik olarak başlamasıdır ve bu da koku kontrolüne yardımcı olur. Aynı zamanda daha az temizlik ve bakım süresi gerektiren, daha ergonomik bir tasarıma sahiptir.
Astronotların bu meşakkatli hayatlarını düşününce, suyu tasarruflu kullanmanın ne kadar önemli olduğunu, akan bir derenin yanında bile olsak, ihtiyacımızdan fazla suyu kullanmamızın israf olacağını unutmayalım.
