Ekim 2022 Röportaj Tuğba Özkan

Hizmetpedia: Hizmet Hareketinde Kullanılan Kavramlar

Hollanda’daki Sophia Akademisi’nin Yeni Projesi

Hollanda’da bulunana Sophia Akademisi’nin bir projesi olan ve Hizmet Hareketi’nde kullanılan kavramların izah edilmesi ve dünya dillerine çevrilmesi maksadıyla kurulan “Hizmetpedia” isimli internet sitesi hakkında, akademinin başkanı Bahattin Ayyıldız ve proje editörleriyle bir mülakat yaptık.

İnternet ortamında pek çok sözlük ve ansiklopedi platformu var. Özellikle gençlerin büyük ilgi gösterdiği bu sitelere yepyeni bir çalışma eklendi: “Hizmetpedia.” Her yenilik bir ihtiyaçtan doğar. Hizmetpedia nasıl bir ihtiyaçtan doğdu? Hikâyesini anlatabilir misiniz?

Yaklaşık iki yıl önce, Hollanda’daki akademisyen arkadaşlarımızla, Hizmet Hareketi’nde kullanılan 100 kavramı, beş haftalık bir seminer programında müzakere ettik. Programa farklı ülkelerden katılanlar oldu. Daha sonra bu kavram listesini 600’e çıkardık ve “hizmetpedia.org” alan ismini aldık. Şubat 2022’de aktif hâle gelen sitemizde, her ay 16 kavramı tarif ediyor ve daha sonra İngilizce ve Hollandacaya tercüme ediyoruz.

Kavramlar listesi, Hizmet Hareketinin temel kaynaklarında kullanılan kavramlardan oluşuyor. Mefhumları, genellikle sözlük ve ansiklopedilere atıfta bulunarak kısaca tarif ediyor, Hizmet Hareketi tarafından bir kavrama yüklenen hususî bir mânâ varsa bunu belirtiyoruz. Daha sonra bu mefhumun kullanıldığı kaynaklardan iktibaslar yaparak semantik bir çerçeve çiziyoruz. Ayrıca her maddede bahsi geçen diğer kavramlara bağlantılar yapıyoruz.

Kavramlar bir editörler heyeti tarafından Türkçe hazırlanmakta, diğer dillere tercüme edilmekte ve gerekli tashihler yapılarak siteye eklenmektedir. Değerlendirmeler ve yorumlar ışığında kavramlar, editörler tarafından düzenli olarak gözden geçirilmekte, gerekli görülen güncellemeler yapılmaktadır. Farklı dillerdeki kültürel incelikler göz önünde bulundurularak adaptasyonlar yapılmakta ve ayrıntılı bilgi edinmek isteyenler için muteber kaynaklara referanslar verilmektedir.

Hizmetpedia şu an için Türkçe, İngilizce ve Hollandaca yayımlanıyor. Siteye başka diller de eklenecek mi?

Önümüzdeki aylarda, sitemizi öncelikli olarak Fransızca ve Almancaya tercüme etmeyi planlıyoruz. Yaklaşık 20 dünya dilinde çeviriler yapmayı hedefliyoruz.

Sitenin hedef kitlesi kimler ve kapsamı ne olacak?

Hizmet Hareketi’ne gönül verenlerin ve Hizmet’te kullanılan kavramları merak edenlerin başvurabilecekleri bir kaynak oluşturmayı hedefledik. Risale-i Nur Külliyatı’nda ve Pırlanta Serisi’nde bahsi geçen kavramların farklı dillerdeki semantik alanlarını merak edenler siteden istifade edebilir.

Özellikle farklı ülkelerde ve dillerde rehberlik ve diyalog faaliyetleri yapan Hizmet gönüllüleri, sitede tarif edilen kavramları kullanabilirler. Ayrıca Hizmet literatürünü dünya dillerine tercüme eden arkadaşlarımız da siteden yararlanabilir.

Şimdilik 600 kadar kavramı 20 dilde tarif etmeyi planlıyoruz. Daha sonra ihtiyaca göre bu sayıyı artırmak mümkün.

Özellikle gençler bu siteden nasıl faydalanabilir?

Risale-i Nur Külliyatı ve Pırlanta Serisi’ni okurken sık karşılaştıkları kavramları sitemizde arayıp bu mefhumların nasıl tarif edildiğini okuyabilirler. Farklı bağlamlardaki kullanımlarını inceleyip nüansları fark edebilirler. Türkçe dışındaki dillerdeki kullanımlarını mütalaa edip zihinlerinde ve gönüllerinde ilgili kavramlara ilişkin daha zengin bir anlam dünyası inşa edebilirler. Farklı mecralarda ve formatlarda verecekleri eserlerde bu kavramlardan faydalanabilirler.

Sitenin kurulmasına öncülük eden Sophia Akademisi hakkında bilgi verebilir misiniz? Başka ne tür proje ve faaliyetleriniz var?

Huis Der Wijsheid voor Islamstudies en Educatie” (İslam Araştırmaları ve Eğitimi için Hikmet Evi) olarak tanımladığımız Sophia Akademisi, 2018 yılında Rotterdam’da, farklı İslamî disiplinlerde uzmanlaşmış meslektaşımızla birlikte kurduğumuz bir vakıftır. İki ana hedefimiz vardır:

  1. Hollanda’da ve diğer Batı ülkelerinde yaşayan Müslümanlara, muteber kaynaklara dayanarak İslamî ilimleri akademik bir seviyede sunmak. Böylece Müslümanların kendi geleneklerini öğrenip özümsemelerini ve dünya görüşlerini şekillendiren değerleri hayatlarına aksettirmelerini hedefliyoruz. Yaşadıkları ülkelerdeki demokratik ve çoğulcu kültüre de aktif ve şuurlu bir şekilde katkı sağlamalarını arzu ediyoruz.
  2. Batı ülkelerinde yaşayan insanların İslam’a dair sorularına cevaplar vermek. İsteyen herkes, İslam’la ilgili merak ettiği bir konuyu, vakfımızın uzmanlarıyla gönül rahatlığıyla müzakere edebilir. Bu iletişimi; ifrat ve tefritten uzak bir şekilde, herkesin hayat tarzına saygı duyarak, kültürel zenginliklerimizi koruyarak ve birlikte yaşama kültürünü besleyerek gerçekleştirmeye gayret ediyoruz. Sophia Akademisi’nin temel felsefini bu duygu ve düşünceler oluşturmaktadır.

Yukarıda zikredilen hedefler bağlamında vakfımız faaliyetlerine devam etmektedir. Öncelikle üç yıllık Dinî İlimler (İlahiyat) Eğitim Programı hazırladık ve yaklaşık iki senedir, düzenli bir şekilde öğretime devam etmekteyiz. Gayr-i Müslimlere İslam’ı farklı yönleriyle anlatan çeşitli programlara da vakfımız ev sahipliği yapmaktadır.

Her ay farklı konularda seminerler düzenliyoruz. Seminere katılacak davetlilere konu ve uzmanımız hakkında önceden bilgiler veriyoruz. Bu şekilde çok verimli ve seviyeli tartışma platformları oluşturduk. Vakfımızda yapılan seminerler sonrası katılımcılara ikramlarda bulunuyor, çok verimli fikir alışverişlerine imkân sağlıyoruz. Vakfımız, entelektüel hayatımıza ciddi katkıları olan bu seminerleri sürdürmekte kararlıdır.

Ayrıca her ay davet ettiğimiz uzmanlar, ilmî konularda konferanslar vermektedir. Pandemi sürecinde, yüz yüze yaptığımız faaliyetlere ara vermek zorunda kaldık. Ancak hem ilahiyat programımızı hem de seminer ve konferanslarımızı internetteki platformlara taşıyarak çalışmalarımıza devam ettik. İlk sene dünyanın yaklaşık 30 ülkesinden 100 kadar, ikinci sene de bir o kadar öğrencimiz oldu. Üçüncü senemize doğru gittiğimiz şu günlerde artan öğrenci sayımız ve gittikçe zenginleşen eğitim kadromuzla İslam’a ve insanlığa hizmet sunmak için gayret etmekteyiz.

Vakfımız bünyesinde güncel problemlerin çözümleri için çalışmalar yapan bir fıkıh heyetimiz de vardır. Alanında uzman hocalarımız, belirli aralıklarla bir araya gelerek müzakereler yapmaktadır.

Bunun dışında bazı sertifika programları da tertip ediyoruz. Geçen dönemlerde Akaid, Hadis Okumaları, Uygulamalı Kur’ân Dersi, Alevilik Araştırmalarına Giriş gibi sertifika programlarımız oldu. Önümüzdeki dönemde, “Hakikat Çekirdekleri” başlığı altında, imanî ve itikadî açıdan Üstad Bediüzzaman’ın eserlerinden mülhem bir sertifika programımız başlayacak. İlgilenenler sitemizden gerekli bilgileri elde edebilirler. Hizmetpedia, Risale-i Nur Külliyatı’nda ve Pırlanta Serisi’nde bahsi geçen kavramların anlaşılması için önemli bir projemiz. Bunun dışında ilahiyat eğitimimizin bir semeresi niteliğinde, öncelikli olarak derslere giren hocalarımızın akademik çalışmalarını neşretmeyi hedefleyen yayınevimiz de çok yakında hizmete başlayacak.

Detaylı bilgi edinmek için internet sitemizi takip edebilirsiniz: https://academysophia.nl/

Hizmetpedia: https://hizmetpedia.org/