Η ποίηση είναι η αποκρυστάλλωση των συναισθημάτων. Όταν τα συναισθήματα είναι κοινά, η ποίηση μπορεί να έχει παρόμοια αποτελέσματα σε διαφορετικούς πολιτισμούς. Ειδικότερα, τα ποιήματα που αντανακλούν τις κοινές οικουμενικές ανθρώπινες αξίες απευθύνονται σε όλη την ανθρωπότητα.
Σε αυτό το έργο, θελήσαμε να επιλέξουμε τα έργα των διακεκριμένων προσωπικοτήτων της Ανατολίας και να τα μεταφέρουμε σε ορισμένες παγκόσμιες γλώσσες.
Είναι ένα δύσκολο έργο να γίνουν ισοδύναμες μεταφράσεις στην ποίηση, ωστόσο πιστεύουμε ότι αυτές οι μεταφράσεις θα αντανακλαστούν και θα διαδοθούν σε καθαρές συνειδήσεις σε διαφορετικούς πολιτισμούς.
Bedi̇üzzaman Sai̇d Nursî
Ο Bediuzzaman Said Nursî γεννήθηκε στο χωριό Nurs του Bitlis το 1876. Ο Σαΐντ Νουρσί, ο οποίος είχε εξαιρετικά έξυπνη και ισχυρή μνήμη και ευφυΐα, ολοκλήρωσε τη θρησκευτική του εκπαίδευση, η οποία κανονικά διαρκούσε σχεδόν 15 χρόνια, μέσα σε τρεις μήνες. Είχε επιτυχία στις επιστημονικές συζητήσεις με την εξαιρετική οπτική και τις ερμηνείες του, γι’ αυτό και του δόθηκε το παρατσούκλι Bediüzzaman, “το θαύμα της εποχής”. Επικεντρωνόταν στα κοινά προβλήματα της ανθρωπότητας και γι’ αυτό έδινε έμφαση στην πίστη και την εκπαίδευση. Σύμφωνα με τον Bediüzzaman, ο οποίος συνέγραψε τη Συλλογή Risale-i Nur, το κύριο ζήτημα είναι ότι ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται τον εαυτό του, όλα τα έμβια και μη έμβια όντα, ολόκληρο το σύμπαν με το φως και τη συνείδηση της πίστης. Εξορίστηκε σε διάφορες πόλεις λόγω των ιδεών που υπερασπιζόταν και παρέμεινε στη φυλακή για χρόνια. Πέθανε στην Ούρφα, στις 23 Μαρτίου 1960.
Είμαι θνητός, γι’ αυτό δεν θέλω θνητός
Είμαι θνητός, γι’ αυτό δεν θέλω θνητός.
Είμαι ανήμπορος, οπότε δεν επιθυμώ τον ανήμπορο.
Παρέδωσα τον πνεύμα μου στον Φιλεύσπλαχνος, οπότε δεν επιθυμώ κάποιον άλλον.
Επιθυμώ μόνο έναν αιώνιο φίλο.
Είμαι μόνο ένα ασήμαντο σωματίδιο, αλλά θέλω έναν αιώνιο ήλιο.
Είμαι ένα τίποτα στην απουσία, αλλά εύχομαι ολότελα τη οικουμένη.
Bediüzzaman Said Nursî, Sözler, İstanbul: Şahdamar Yayınları, 2010, 235.
Μεταφράστηκε από Efsun Dilruba.
Fethullah Gülen
Fethullah Gülen, γνωστός ως “Hocaefendi,” γεννήθηκε στο Ερζερούμ το 1941. Όντας λόγιος, διαμορφωτής της κοινής γνώμης, συγγραφέας και ποιητής, ο Γκιουλέν είναι ένα διακεκριμένο πρόσωπο που απευθύνεται σε όλη την ανθρωπότητα όπως ο Ρουμί. Το Κίνημα Χιζμέτ, στο οποίο δραστηριοποιούνται οι εθελοντές, οι οποίοι εμπνέονται από τις συζητήσεις και τα βιβλία του, έχει γίνει ένα παγκόσμιο εκπαιδευτικό και φιλανθρωπικό κίνημα.
Αγάπη
Η αγάπη είναι φωτιά στις καρδιές μας, φως στις ψυχές μας,
Οι εραστές καίγονται με χωρισμό, ελπίζοντας για την άνοιξη
Ανησυχίες και θλίψεις στα στήθη τους, επανένωση στον ορίζοντα τους
Περιπλανηθούν στις ερήμους, κλάμα με στεναγμό συνέχεια
Ο θρήνος τους αντικατοπτρίζει το μυστικό τους σαν μια καυτή φωτιά
Περιπλανιούνται σαν να κυνηγούν μια γαζέλα
Ένα κόκκινο κόσμημα ανάμεσα στα μαγεμένα χείλη της
Ζει κάθε νύχτα μια συνάντηση με τον αγαπημένο στα όνειρα
Οι αμφιβολίες τυλίγουν τις ψυχές τους σαν φαντάσματα
Η χαρά της αυγής και η ανησυχία της νύχτας είναι στα πρόσωπά τους
Από καιρό σε καιρό ο πλούτος ανοίγει μια πόρτα στο άγνωστο
Χρώματα, μοτίβα και άλλα είναι γεμάτα ελπίδα
Μερικές φορές σπάει και δεν διορθώνεται.
Μερικές φορες δικοσμούν το ορίζοντα με φώς αρώματα και χρώματα
Μερικές φορες οι λόξυγγες ακούγονται μέχρι μεταθανάτια ζωή
Γίνονται κίτρινα σαν φύλλα και λιώνουν σαν
Τα λουλούδια τους δεν εξασθενίζουν παρά τα πολλά φθινόπωρα
Ψάλλοντας τη μελωδία της λαχτάρας συνεχώς
Έχουν πολλές θλίψεις, αλλά οι χαρές τους ξεχειλίζουν
Η φωνή από ατσάλινη τους αντηχεί πάντα με τον ενθουσιασμό της αγάπης
Μια άλλη αιθέρια απεραντοσύνη στα μάτια τους.
Κοιτάζουν τριγύρω, χαμογελούν σε όλους
Ένας πλούτος όπως η αιωνιότητα στα συναισθήματά τους
Ρέουν σαν ποτάμια, φυσούν σαν ανέμους
Ω αγάπη, τώρα ξέρω, είσαι το παν
Τόσο ένα θανατηφόρο δηλητήριο όσο και ένα αναζωογονητικό ελιξίριο
Η χρυσή σου φωνή ακούστηκε στα μονοπάτια που οδηγούν στο Αλλάχ
Φυσώντας αναβίωση στα νεκρά πνεύματα ένα προς ένα
M. Fethullah Gülen, Kırık Mızrap, İstanbul: Nil Yayınları, 2006, 350–351.
Μεταφράστηκε από Efsun Dilruba.
Makbule Leman
Ο Makbule Leman γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1865. Είναι συγγραφέας με νέο λογοτεχνικό ύφος και παράδειγμα για την ανάπτυξη και τις ιδέες των γυναικών. Δημοσίευσε τις ιδέες της στην Hanımlara Mahsus Gazete (εφημερίδα αφιερωμένη στις γυναίκες). Μετά το γάμο της, μετέτρεψε ένα μέρος του σπιτιού του σε εκπαιδευτικό κέντρο και παρέδιδε μαθήματα σε φοιτητές. Η Makbule Leman, η οποία απέδιδε μεγάλη σημασία στη γνώση, απεβίωσε το 1898.
Η θηλυκότητα
Η θηλυκότητα είναι η πνευματική έννοια της αρετής
Οι γυναίκες φέρνουν την ένταση στις σκέψεις
Εγκαρτέρηση στην ευγένεια
Η αλήθεια είναι ορατή στις γυναίκες
Η αγνότητα και η γυναίκα είναι δύο αδελφές
Η θιασώτης, η καλοσύνη και η υψηλή ηθική
Όλες αυτές οι λεπτές αισθήσεις στη ζωή
Είναι κατάθεση σε αυτά τα φτωχά πλάσματα
Όταν στρέφονται σε ποιήματα με γνώση
Τις δίνουν ένα ιδιαίτερο στολίδι
Παιρνεί την ομορφιά του προσώπου που καίγεται σαν φωτιά από τις δυνατότητες του
Οι κοινωνικές σχέσεις προχωρούν κατόπιν διαταξη
Οι καλές σχέσεις προσθέτουν αξία στην ομορφιά
Η εκπαίδευση είναι το τέλειο ένδυμα για τις γυναίκες
Ωστόσο, πρέπει να γραφτεί για την ηθική
Από οποιονδήποτε κρατάει ένα στυλό
Είμαστε άξιοι σε κάθε βαθμού
Το πιο απαραίτητο για μας είναι η ντροπή
Η απόδειξη αυτού είναι το πέπλο
Η σωτηρία με το πέπλο είναι η στάση
Είναι το φως του προσώπου που πετάει από τους αγγέλους
Είναι ένα σημάδι τιμής για εμάς
Εκείνα τα πέπλα είναι μεγαλοπρέπεια για τα πρόσωπα
Sema Uğurcan, Makbule Leman: Ma’kes-i Hayal ve Diğer Yazıları, İstanbul: Dergâh, 2019, 13–14.
Μεταφράστηκε από Efsun Dilruba.
Mehmet Âki̇f Ersoy
Ο Mehmet Âkif Ersoy, γεννημένος στην Κωνσταντινούπολη το 1873, είναι ποιητής, συγγραφέας, ιεροκήρυκας, δάσκαλος και κτηνίατρος. Είναι ο ποιητής του τουρκικού εθνικού ύμνου. Έπαιξε ενεργό ρόλο στον Πόλεμο της Ανεξαρτησίας. Ο Μεχμέτ Ακίφ αναφέρθηκε στα έργα του στα κοινωνικά προβλήματα της εποχής και πρότεινε λύσεις. Συγκέντρωσε τα ποιήματά του στο επτάτομο βιβλίο του με τίτλο Safahat (Οι φάσεις), αλλά δεν συμπεριέλαβε τον τουρκικό εθνικό ύμνο σε αυτό το έργο. Πέθανε στην Κωνσταντινούπολη στις 27 Δεκεμβρίου 1936.
Το αίσθημα της αρετής είναι από το φόβο του Αλλάχ στους ανθρώπους
«Μουσουλμάνοι φοβηθείτε από τον Αλλάχ , όπως χρειάζεται.» (Αλ Ιμράν, 3:102).
Ούτε γνώση ούτε συνείδηση που ανυψώνει την ηθική.
Η αίσθηση της αρετής είναι από το φόβο του Αλλάχ στους ανθρώπους.
Αν αδίαζεται από τις καρδιές το φόβο του Φιλεύσπλαχνος…
Ούτε η γνώση ούτε η συνείδηση θα διατηρούσαν την αποτελεσματικότητα της.
H ζωή εχει γίνει πλεον ζωική.Όχι είναι ακόμα πιο κάτω από αυτόν:
Τα ζώα εξαρτώνται από τη φύση τους.
Οι άνθρωποι έχουν ελευθερία χωρίς καμία αδιαφορία.
Τα ζώα δεν υπερβαίνουν τα σταθερά όρια της δημιουργίας…
Η ανθρωπότητα δεν γνωρίζει ακόμη την ύπαρξη ενός τέτοιου ορίου.
Εκτός αν η αίσθηση του Θείου δέος σώζει μια θέση στις καρδιές τους.
Εάν αυτή η αίσθηση δεν έχει θέση, η τιμή είναι ανόητη.
Τόσο τα άτομα όσο και οι κοινωνίες χρειάζονται αυτήν την αίσθηση εάν έχουν συνείδηση.
Η αναστολή του σημαίνει: Το σημάδι της απογοήτευσης για την ανθρωπότητα.
Αυτός είναι ο ανώτατος νόμος του Δημιουργού που επικρατεί στο σύμπαν.
Γι ‘αυτό η ηθική αρχίζει να επιδεινώνεται στα έθνη.
Η υποβάθμιση της ηθικής είναι η χειρότερη.
Διότι ούτε το έθνος, ούτε η εθνικότητα ούτε το μέλλον θα σωθούν.
Μην το θεωρείτε παιχνίδι! Η εθνική ηθική είναι το εθνικό πνεύμα.
Η διαφθορά του είναι ο πιο φοβερός θάνατος: Ο συνολικός θάνατος.
Στη συνέχεια, η κοινωνία γίνεται αβοήθητη, ανοιχτή σε εισβολές.
Εκτός αν Μεβλά στέλνει τη δεύτερη ψυχή και την αναβιώνει.
Ναι, είναι δυνατή μια νέα ανάσταση, φυσικά.
Αλλά αυτό χρειάζονται πολλές δεκαετίες.
Mehmet Âkif Ersoy, Safahat, Ed. M. Ertuğrul Düzdağ, İstanbul: Sütun Yayınları, 2007, 340.
Μεταφράστηκε από Efsun Dilruba.
Meli̇h Cevdet Anday
Ο Melih Cevdet Anday γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1915. Άρθρα και ποιήματά του έχουν δημοσιευτεί σε διάφορα περιοδικά και εφημερίδες. Ξεκίνησε το δικό του κίνημα φιλοσοφικής ποίησης. Πέθανε στην Κωνσταντινούπολη στις 28 Νοεμβρίου 2002 σε ηλικία 87 ετών.
Όταν συμβεί, θα το δεις
Δες όταν έρθει η μέρα και να ανανεώθει η χαρά μας
Δες τον κόσμο μετά την παγκόσμια ειρήνη
Αγνάντευε τα τριαντάφυλλα και αηδόνια
Διπλά φεγγάρια στον ουρανό
Κάθε βράδυ τα δεκατέσσερα του μήνα
Τα πουλιά θα πετάξουν πάνω από τις στέγες
Τα πουλιά θα προσγειωθούν στις στέγες
Εάν τα παιδιά θα ξυπνήσουν ακούγοντας τον ήχο τών φτερών
Ας να κοιμηθούν ξανά με τα πουλιά
Μην πείς τα τεκταινόμενα
Αυτό δεν έχω δει ποτέ
Ο λύκος φοβάται από το κοπάδι
Το μισό του μήλου είναι κρύο και το μισό του είναι ζεστό
Ένα μάτσο εμπλεγμένο με δηλητηριώδη φυτά
θα ρίχτεί η βροχή από τον ήλιο
H ηγεμονία της εποχής του σιδήρου φτάνει πια
Μια νέα μέρα ξεκινά
Ζώντας στη γη χωρίς φόβο
Ένας κόσμος για δύο δισεκατομμύρια ανθρώπους
Δύο δισεκατομμύρια καρβέλια ψωμιού για δύο δισεκατομμύρια ανθρώπους
Θα είναι κρίμα αν αυτό το όνειρο μείνει μισό
Εάν παραβιαστεί τα ανθρώπινο δικάιωμα στην ημέρα της ειρήνης
Θα πρέπει να ακούσουμε τα λόγια του Κουρόγλου
Από το χωριό Μπαναζ στην επαρχία Σίβας
Ο Πιρ Σουλτάν Αμπντάλ πρέπει να αναστηθεί
Αχ, εύχομαι οι μέρες μου να είναι αρκετές για να σε δω
Μακάρι να μπορούσα να φτάνει η δύναμη μου να σε επαινέσω
Η εποχή της ειρήνης, η χρυσή εποχή
Ας να είμαι ο τελευταίος ραψωδός αυτής της λαχτάρας
Ας να τελειώσει αυτή η λαχτάρα
Ας έρθει εκείνη η μέρα, ας ανανεωθεί η χαρά μας και να το δεις
Δες τον κόσμο, ειδικά όταν θα έχει ειρήνη
Αγνάντευε τον τρελό ραψωδός
Αγάπη από την αρχή έως το τέλος, πάθος από την κορυφή ως τα νύχια
Η γλώσσα είναι πιο γλυκιά από το μέλι
Melih Cevdet Anday, Rahatı Kaçan Ağaç, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2005.
Memet Fuat, Çağdaş Türk Şiiri Antolojisi, İstanbul: Adam Yayınları, 1999, 324–325.
Μεταφράστηκε από Efsun Dilruba.
Mawlana Jalaluddin Rumi
Ο αξιότιμος Ρούμι γεννήθηκε στο Μπαλκχ, στο Χορασάν, το 1207. Αυτός και η οικογένειά του διέφυγαν από τη μογγολική εισβολή και ήρθαν στην Ανατολία. Έλαβε εκπαίδευση και κατάρτιση από τους ανώτερους δασκάλους της εποχής. Όντας ένας από τους μεγαλύτερους ποιητές και δασκάλους των Σούφι στον κόσμο, ο Ρουμί είναι ένα πρόσωπο που ερμηνεύει τη θρησκεία του Ισλάμ με λογοτεχνικό, αισθητικό και πνευματικό τρόπο. Τα έργα του απευθύνονται σε όλη την ανθρωπότητα. Έχει δημιουργήσει έργα που δεν έχουν χάσει την επίδραση και τη ζωτικότητά τους εδώ και αιώνες. Έχει εμπνεύσει πολλούς συγγραφείς και στοχαστές. Πέθανε το 1273.
Έχουμε έρθει
Έχουμε έρθει
Με λόγια ακόμα ανείπωτα,
Ήρθαμε με τα πρόσωπα που ρίχνει στους λαούς θεϊκή ευσπλαχνία.
Έχουμε αισθανθεί τις επιθυμίες της καρδιάς,
Και έχουμε έρθει με γλώσσες που πάνω τις γλώσσες.
Έχουμε έρθει
Παίρνοντας τον ουρανό πάνω μας ως σπίτι,
Όλοι οι άνθρωποι ως οικογένεια μας,
Έχουμε υιοθετήσει το άχρωμο ως χρώμα μας
Και έχουμε πάρει τα εβδομήντα δύο έθνη ως αδέλφια μας.
Έχουμε έρθει
Άλλοι ήρθαν και έφυγαν
Έζησαν, πέθαναν και εξαφανίστηκαν
Γεννηθήκαμε για να μην πεθάνουμε ποτέ
Ήρθαμε για να μην φεύγουμε ποτέ.
Έχουμε έρθει
Να βρέχουμε παντού σαν βροχή
Να μπαίνουμε σε κάθε σπίτι σαν τον ήλιο
Και να αγγίξουμε πρόσωπο στους λαούς όπως το χώμα
Εν ολίγοις, να αγαπάμε και να αγαπηθούμε
Έχουμε έρθει.
Cihan Okuyucu, Mevlana, İstanbul: Sütun Yayınları, 2007, 179–180.
Μεταφράστηκε από Efsun Dilruba.
Muhammed Lütfî Efendi
Ο Χατζά Μοχάμεντ Λουτφί Εφέντι, με το παρατσούκλι “Αλβαρλί Εφέ”, είναι σούφι και ποιητής που γεννήθηκε στο Ερζερούμ το 1868. Έγραψε ποιήματα στα τουρκικά, τα αραβικά και τα περσικά. Απεβίωσε στις 12 Μαρτίου 1956. Τα ποιήματά του συγκεντρώθηκαν από τον γιο του μετά τον θάνατό του και δημοσιεύτηκαν με το όνομα Hulâsatü’l-Hakayık. (Η σύνοψη των αληθειών). Στο βιβλίο αυτό περιέχονται περισσότερα από 700 ποιήματα.
Τότε θα συμβεί το πραγματικό μπαϊραμι.
Δες πόσο όμορφο μπαϊράμ θα είναι
Όταν Μεβλά μας συγχωρεί
Αν τα λάθη μας συγχωρούνται
Τότε θα συμβεί το πραγματικό μπαϊραμι.
Να δώσει εύσπλαχνο ο Φιλεύσπλαχνος
Να δώσει θεραπεία ο γιατρό
Να δώσει χάρη
Τότε θα συμβεί το πραγματικό μπαϊραμι.
Η μεγαλοπρέπεια και η αγάπη της απόλυτης αλήθειας
Είναι το φως που δείχνει τον σωστό τρόπο.
Ο υπερυψωμένος παράδεισος είναι η κατοικία
Τότε θα συμβεί το πραγματικό μπαϊραμι.
Όποιος αγαπά την απόλυτη αλήθεια είναι ιπποειδής
Η καρδιά τους φωτίζεται
Όταν Αλλάχ δίνει ένα χέρι βοήθειας
Τότε θα συμβεί το πραγματικό μπαϊραμι.
Το συμπονια σου είναι αρκετό
Η συγχώρεση και η γενναιοδωρία είναι από τη δόξα Σου
Όλα από τη γενναιοδωρία Σας
Τότε θα συμβεί το πραγματικό μπαϊραμι.
Όταν το χέρι κρατά το βιβλίο Του
Όταν η γλώσσα φωνάζει τον λόγο Του
Όταν η ψυχή πιάνει τις γρήγορες επιφάνειές Του
Τότε θα συμβεί το πραγματικό μπαϊραμι.
Όποιος αγαπά Αλλαχ ολόψυχα
Όποιος παίρνει την συγκατάθεση του
Να εμπιστευτείς τη θεϊκη καλοσύνη
Τότε θα συμβεί το πραγματικό μπαϊραμι.
Όταν η καρδιά και η ψυχή αγαπούν την απόλυτη αλήθεια
Όταν ο ενθουσιασμός οδηγεί την αγάπη
Όταν ανοίγουν οι πύλες του Παραδείσου
Τότε θα συμβεί το πραγματικό μπαϊραμι.
Αλλάχ έχει τον απεριόριστο ωκεανό τη γενναιοδωρία
Το φως του χύνεται πάντα
Είθε ο κύριος και ο υπηρέτης να συγχωρηθούν
Τότε θα συμβεί το πραγματικό μπαϊραμι.
Cengiz Gündoğdu, Uluslararası Hâce Muhammed Lutfî (Alvarlı Efe) Sempozyumu (25-26 Nisan 2013, Erzurum) Bildiriler, Erzurum, 2013, 114–115.
Μεταφράστηκε από Efsun Dilruba.
Neci̇p Fazıl Kısakürek
Ο Necip Fazıl γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1904. Έλαβε την πρώτη του εκπαίδευση από τον παππού του. Αργότερα εκπαιδεύτηκε σε γαλλικά και αμερικανικά σχολεία. Ο Necip Fazıl, ο οποίος ολοκλήρωσε τις πανεπιστημιακές του σπουδές στη φιλοσοφία, είναι σημαντικός στοχαστής καθώς και ποιητής και συγγραφέας. Πρωτοστάτησε στην έκδοση διαφόρων περιοδικών και απέκτησε φήμη με το ποίημά του “Kaldırımlar” (Πεζοδρόμια). Απεβίωσε στις 25 Μαΐου 1983.
Η ώρα για αποχαιρετισμό
Άκου τους ήχους που φέρνουν το βράδυ
Για να διορθώσω την σπασμένη καρδιά μου
Άγγιξε τα μαλλιά μου και με τα μάτια σου να καίγονται
Βούτηξε στα μάτια μου που είναι βρεγμένα
Κατέβα στο χωριό με τον ήλιο, άσε με
Και εξαφάνισε στο βάθος μικραίνοντας
Κοίταξε πίσω σου καθώς γυρίζεις τη στροφή
Απλά για μια στιγμή, μείνε στη γωνία
Η ελπίδα μου έπεσε στις πλημμύρες των ετών
Έπεσε από την πιο ασταθής σκέλοι των μαλλιών σου
Και στο χέρι σου σαν ξηρό φύλλο
Αν θέλεις άφησε την να πάει στον αέρα
Ataol Behramoğlu, Son Yüzyıl Büyük Türk Şiiri Antolojisi, İstanbul: Sosyal Yayınlar, 2001, 223.
Μεταφράστηκε από Efsun Dilruba.
Niyâzî-i Mısrî
Όντας σούφι ποιητής, ο Niyâzî Mısrî γεννήθηκε στη Μαλάτια, το 1618. Το πραγματικό του όνομα είναι Μεχμέτ. Δεδομένου ότι σπούδασε στην Αίγυπτο για πολλά χρόνια, χρησιμοποίησε το ψευδώνυμο “Mısrî” μαζί με το “Niyazî”. Έχει βρεθεί σε διάφορα μέρη της Συρίας, της Αιγύπτου και της Ανατολίας. Εγκαταστάθηκε στην Προύσα το 1661. Έχει εξοριστεί τρεις φορές. Πέθανε στο νησί της Λήμνου, που ήταν ο τρίτος τόπος εξορίας, το 1694. Ο Niyâzî-i Mısrî είναι ένας από τους εκπροσώπους της σουφικής ποιητικής παράδοσης όπως ο Yunus Emre. Έγραψε τα έργα του στα αραβικά και στα τουρκικά.
Έψαξα μια θεραπεία για τα δεινά μου
Έψαξα μια θεραπεία για τα δεινά μου
Ανακάλυψα ότι η ασθένειά μου ήταν το φάρμακο
Ρώτησα τον εαυτό μου, «Γιατί είμαι εδώ;»
Η ύπαρξη μου ήταν η απάντηση μου.
Eψαξά δεξιά και αριστερά
Για να δω το προσωπό του φίλου
Ενώ αναζήτησα παντού
Ήταν μέσα μου πάντα.
Νόμιζα ότι ήμουν ξεχωριστός από σένα
Είμαι εγώ και είσαι εσύ
Αυτός που άκουσα και που είδα
Δεν ήταν άλλο από Φιλεύσπλαχνος μου μέσα.
Η Νηστεία, Προσευχή και το Χατζ
Δεν θα είναι αρκετό, ο λόγιος!
Για να είσαι τέλειος άνθρωπος
Χρειάζεται θεία σοφία.
Aπό πού έρχεσαι;
Πού πηγαίνεις;
Όποιος δεν καταλάβει απο που έρχεται
Και που πηγαίνει ήταν ζωό.
Για να σου δείξει την ουσία της αλήθειας.
Εκείνει που δεν έχουν οδηγούς
Βασιστούν στην εικασία
Και όχι στη σοφία.
Ακούστε τα λόγια του Νιαζί:
Τίποτα δεν καλύπτει το πρόσωπο του Αλλάχ
Και δεν υπάρχει τίποτα άλλο εκτός από τον Αλλάχ
Αλλά οι πνευματικοί τυφλοί δεν μπορούν να τον αντιληφθούν.
Niyâzî-i Mısrî, Divan-ı İlâhiyyat ve Açıklaması, Haz. İhramcızâde Hacı İsmail Hakkı Altuntaş, 2011, 740.
Μεταφράστηκε από Efsun Dilruba.
Sezai Karakoç
Ως ποιητής, συγγραφέας και πολιτικός, ο Ahmet Sezai Karakoç γεννήθηκε στο Diyarbakır, το 1933. Είναι ο ιδρυτής των εκδόσεων Diriliş και του περιοδικού Diriliş (Αναγέννηση). Τα ποιήματα του Sezai Karakoç βρίσκονται υπό την επίδραση της μεταφυσικής σκέψης. Δημοσίευσε τις σκέψεις του για την ποίηση στο βιβλίο του με τίτλο Edebiyat Yazıları (Τα γραπτά για τη λογοτεχνία). Δημοσίευσε επίσης δοκίμια, διηγήματα, θεατρικά έργα και κριτικές. Πέθανε στις 16 Νοεμβρίου 2021 στην Κωνσταντινούπολη.
Από τη χώρα εξορίας στην πρωτεύουσα των πρωτευουσών
Πρώτα, εκδιώχθηκα από την καρδιά σου
Και κατά κάποιο τρόπο όλοι οι εξόριστοι μου συνεχίζουν αυτήν την εξορία
Πέρα από όλες τις τελετές, γιορτές, υπηρεσίες, ιερές μέρες
Ήρθα σε σένα, ήρθα σε γόνατα
Ήρθα να ζητήσω συγχώρεση, αν και δεν αξίζω συγχώρεση
Μην παρατείνεις την εξορία του κόσμου μου
Αρπάζοντας τον ήλιο από την άνοιξη.
Στρέφοντας το από αυτήν την πιο ανίατη αγάπη
Εκείνο που φυσάει στην καρδιά μου
Σαν ένα σύννεφο σκόνης
Αχ μην παρατείνεις την εξορία του κόσμου μου
Είμαι πολύ κουρασμένος που μπορείς να το καταλάβεις
Από τα πόδια μου και όχι από τα παπούτσια μου
Οι λαμπτήρες είναι στραμμένοι
Καθρέφτες άγγελοι σκορπιών
Ο χρόνος ένα τελευταίο όνειρο του χτυπημένου αλόγου
Ένα σπίτι δεν είναι κληρονομιά, αλλά το φάντασμα της κληρονομιάς
Στις μέρες και στις νύχτες που γέννησε μεγάλωσε και θυλάσε η καρδιά μου
Ήταν από τα φτερά του πουλιού
Και από το γάλα του πουλιού
Τη νύχτα και τις ώρες της ημέρας
Χτίστηκε σαν μνημείο της ανθρωπότητας
Αγαπητέ
Πιο αγαπημένος
Ω, αγαπημένος
Μην παρατείνεις την εξορία του κόσμου μου
Ολά τα ποιήματα που μιλάω είσαι εσύ
Αν είπα Σούνα, αν είπα Λεϊλά, τότε ήσουν εσύ
Για να σε κρύψω εκμεταλεύτηκα από τις εικόνες της Σαλώμης και από της βασσιλιάς Σάβα.
Ήταν ματαιο που προσπάθησα να σε κρύψω είσαι προφανής
Τα πουλιά παίρνουν πτέρυγα σε μίμηση της καρδιάς σας
Η άνοιξη μαζεύει τα άνθη της από τα χέρια σας
Από τα μάτια σας η θάλασσα αντιλαμβάνεται την ατέλειωτη
Ω πια μαλακά και βαθύτερα καρδιά
Αγαπητέ
Πιο αγαπημένος
Ω, αγαπημένος
Μην παρατείνεις την εξορία του κόσμου μου
Πέρασαν χρόνια, το άροτρο άφησε αθάνατα ίχνη στη γη
Έφτασα στα αστέρια τα μεσάνυχτα και σε ρώτησα
Σε ρετιρέ, σε υπόγεια
Ήταν η σκιά σου που ασύγκριτη λάμπα φώτιζε τη νύχτα μου
Στην Κάνλιτζα, στο Εμιργκάν
Στην αυγή του Καντίλι
Μίλησα και μίλησα μαζί σου την άνοιξη και το καλοκαίρι μιας ζωής
Τώρα που το φθηνοπωρό που ήρθε ξαφνικά σε αυτόν
Ήρθα σε σένα, ήρθα σε γόνατα
Ήρθα να ζητήσω συγχώρεση, αν και δεν αξίζω συγχώρεση
Ω σύγχρονη Ιερουσαλήμ (Μαρία)
Ω Αίγυπτος που κουβαλάει το μυστικό της στο στήθος της (Ζουλεϊχα)
Ω καρδιά που δίνει απαλότητα στο μετάξι
Αγαπητέ
Πιο αγαπημένος
Ω, αγαπημένος
Μην παρατείνεις την εξορία του κόσμου μου
Είδα κατεδάφιση των βουνών κάτω σε ένα ποτήρι Αφροδίτης
Πωλήθηκα ως σκλάβος στο παζάρι των παζαριών
Στον τοίχο του Κωνσταντίνου είδα τον ήλιο να χλωμιάζει
Έκαψα με τα όνειρά σου γύρω από τα όνειρα
Είναι η σκιά σου που αντανακλαται στη βρύση της αιώνιας ζωής
Σε αυτή τη στιγμή που πολιορκεί η σκέψη του θανάτου.
Τρομοκρατημένος από απλήρωτους λογαριασμούς
Ήρθα σε σένα ήρθα να πέφτω στα πόδια σου
Ήρθα να ζητήσω συγγνώμη παρόλο που δεν αξίζω συγχώρεση
Αγαπητέ
Πιο αγαπημένος
Ω, αγαπημένος
Μην παρατείνεις την εξορία του κόσμου μου
Τι νέα υπάρχουν από τα πουλιά της πατρίδας σας;
Υπάρχει μια ανοιξη που υψώνεται ακόμη και απο τα ταφή
Τι μπορεί να κάνει ο εκτελεστής της αγάπης όσο υπάρχει αγαπημένη
Πέρα από τη μη ύπαρξη και την ύπαρξη υπάρχει Ένας
Το ελάττωμα δεν είναι όλο το κάψιμο των δικών μου να με σπάει, υπάρχει ένα βλέμμα
Υπάρχουν γραμμές που πρέπει να τραγουδηθούν εμπνευσμένα από αυτό το τραγούδι
Μην λέτε ποτέ μοίρα για πέρα από τη μοίρα υπάρχει μία μοίρα
Ό,τι κι αν κάνουν, είναι άσκοπα διότι υπάρχει απόφαση που προέρχεται από τον ουρανό
Λοιπόν, τι γίνεται αν ο ήλιος βυθιστεί, υπάρχει ένας αρχιτέκτονας που αποκαθιστά τη νύχτα
Αν καίω υπάρχει ένα φρούριο χτισμένο από τις στάχτες μου
Υπάρχει μια νίκη που είναι αυξανόμενη από ήττα με ήττα.
Εσένα υπάρχει το κλειδί για να φτάσεις το μυστικό όλων των μυστικών.
Υπάρχει στο στήθος σου μια φλέβα που καλεί τον εξοριστό να επιστρέψει πίσω.
Δεν θα εγκαταλείψω την ελπίδα μου, υπάρχει στη καρδιά σου ενα πλατάνι που τον λένε έλεος.
Αγαπητέ
Πιο αγαπημένος
Ω, αγαπημένος
Μην παρατείνεις την εξορία του κόσμου μου
Sezai Karakoç, Zamana Adanmış Sözler, İstanbul: Diriliş Yayınları, 2011, 47–56.
Μεταφράστηκε από Efsun Dilruba.
Yahya Kemal Beyatlı
Ο Γιαχία Κεμάλ Μπεγιατλί γεννήθηκε στα Σκόπια το 1884. Αφού ολοκλήρωσε την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευσή του στα Σκόπια, τη Θεσσαλονίκη και την Κωνσταντινούπολη, πήγε στο Παρίσι το 1903 και σπούδασε πολιτικές επιστήμες. Εκτός από ποιητής και συγγραφέας, υπήρξε και διπλωμάτης. Ο Beyatlı είναι ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της τουρκικής ποίησης στην περίοδο της Δημοκρατίας. Τα ποιήματά του λειτούργησαν ως σημαντική γέφυρα μεταξύ της λογοτεχνίας του Ντιβάν και της σύγχρονης ποίησης. Πέθανε στην Κωνσταντινούπολη το 1958.
Το σιωπηλό πλοίο
Εάν έφτασε η στιγμή για να σηκώσει την άγκυρα από καιρό,
Ένα πλοίο που πηγαίνει στο άγνωστο φεύγει από αυτό το λιμάνι.
Πλέει σιωπηλά σαν δεν είχε επιβάτες:
Ούτε υπάρχει μαντήλι, ούτε υπάρχει σηκωμένα χέρια κατά την αναχώρηση.
Όσοι στέκονται στην αποβάθρα θρηνούν από αυτό το ταξίδι.
Κοιτάζουν τον ζοφερό ορίζοντα, με τα δάκρυα στα μάτια τους.
Αθλίες καρδιές! Αυτό δεν είναι το τελευταίο πλοίο που έφυγε,
Ούτε είναι το τελευταίο πένθος στη θλιβερή ζωή.
Οι λάτρεις και οι αγαπημένοι περιμένουν μάταια σε αυτόν τον κόσμο.
Δεν ξέρουν ότι οι αναχωρούμενοι δεν θα επιστραφούν.
Οι περισσότεροι που πήγαν είναι ικανοποιημένοι στους τόπους τους.
Έχουν περάσει πολλά χρόνια και κανείς δεν έχει επιστραφεί.
Yahya Kemal Beyatlı, Kendi Gök Kubbemiz, İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti Yayınları, 2018, 51.
Το σιωπηλό πλοίο
Εάν έφτασε η στιγμή για να σηκώσει την άγκυρα από καιρό,
Ένα πλοίο που πηγαίνει στο άγνωστο φεύγει από αυτό το λιμάνι.
Πλέει σιωπηλά σαν δεν είχε επιβάτες:
Ούτε υπάρχει μαντήλι, ούτε υπάρχει σηκωμένα χέρια κατά την αναχώρηση.
Όσοι στέκονται στην αποβάθρα θρηνούν από αυτό το ταξίδι.
Κοιτάζουν τον ζοφερό ορίζοντα, με τα δάκρυα στα μάτια τους.
Αθλίες καρδιές! Αυτό δεν είναι το τελευταίο πλοίο που έφυγε,
Ούτε είναι το τελευταίο πένθος στη θλιβερή ζωή.
Οι λάτρεις και οι αγαπημένοι περιμένουν μάταια σε αυτόν τον κόσμο.
Δεν ξέρουν ότι οι αναχωρούμενοι δεν θα επιστραφούν.
Οι περισσότεροι που πήγαν είναι ικανοποιημένοι στους τόπους τους.
Έχουν περάσει πολλά χρόνια και κανείς δεν έχει επιστραφεί.
Yahya Kemal Beyatlı, Kendi Gök Kubbemiz, İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti Yayınları, 2018, 51.
Μεταφράστηκε από Efsun Dilruba.
Yunus Emre
Υπάρχουν διάφορες αφηγήσεις για τη ζωή του Γιουνούς Εμρέ (1238–1328), ο οποίος ήταν σούφι και λαϊκός ποιητής. Προσκάλεσε τους ανθρώπους στη θεϊκή αγάπη, την καλοσύνη και την αδελφοσύνη και εξήγησε τους τρόπους για να φτάσει κανείς στον Θεό. Το έκανε αυτό με απλό ύφος. Συνέβαλε σοβαρά στο να γίνει η τουρκική γλώσσα μια λογοτεχνική γλώσσα. Υπάρχουν τάφοι που ισχυρίζονται ότι του ανήκουν σε πολλά μέρη της Ανατολίας.
Η γνώση πρέπει να σημαίνει πλήρη κατανόηση της γνώσης
Η γνώση πρέπει να σημαίνει πλήρη κατανόηση της γνώσης:
Η γνώση σημαίνει να γνωρίζεις τον εαυτό σου, την καρδιά και την ψυχή σου.
Εάν δεν έχεις καταλάβει τον εαυτό σου
Τότε όλη η ανάγνωση σου έχει χάσει τον νόημα.
Ο σκοπός της Ανάγνωσης είναι ότι να μπορεί ο άνθρωπος,
Να γνωρίζει τον παντοδύναμο.
Εάν έχεις διαβάσεις, αλλά δεν καταλάβεις
Τότε οι προσπάθειες σου είναι απλώς ένα ξηρό ψωμί.
Μην πείς ότι διάβασα και ήξερα
Ότι έκανα προσευχές,
Εάν δεν έχετε τη γνώση του Θεού
Όλη η μάθηση σου δεν είναι καθόλου χρήσιμη.
Η πραγματική έννοια των τεσσάρων ιερών βιβλίων
Βρίσκεται στο πρώτο γράμμα του αλφαβήτου.
Μιλάς για αυτό το πρώτο γράμμα, ιεροκήρυκα
Ποια είναι η έννοια αυτού – θα μπορούσες να πεις;
Ο Γιουνούς Εμρέ σου λέει, εφέντι
Κάνε το ιερό προσκύνημα εάν χρειαστεί
Εκατό φορές – αλλά αν με ρωτήσετε,
Η επίσκεψη σε μια καρδιά είναι η καλύτερη.
Ahmet Yaşar Ocak, Yunus Emre, Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2012, 150.
Μεταφράστηκε από Efsun Dilruba.
Εικονογράφος: İclal Kırman