Aylin Arda Genel Kültür Ocak 2023

Gökyüzündeki İlahî Sanat

Beklenen aylar geldi çattı. Bakıyorum da havalar serinlemeye, geceler uzamaya ve gündüzler kısalmaya başlamış. Karanlıklar daha da erken geliyor artık. Görünüşe göre benim zamanım başlıyor. İşlerinizi ayarlayıp uçak biletlerinizi aldığınızı ve beni görmek için seyahat etmeyi sabırsızlıkla beklediğinizi hissediyor gibiyim. Ben de sizler kadar sabırsız ve heyecanlıyım. Rabbim bana emir verdiği an gösteri bütün ihtişamıyla başlayacak ve bir kez daha âlemlerin Yaratıcısının güzelliklerine şahit olacağız.

Daha önce beni izlemeye gelenler bilirler. Kuzey bölgelerinde daha yaygınımdır. Eğer ziyaret etmek isterseniz Finlandiya, İsveç, Norveç, Grönland, İzlanda, Alaska veya Kanada’ya beklerim.[1] Birkaç tane daha bulunduğum bölge var, ama ismini saydığım yerlerde çok iyi gözüktüğüm söyleniyor.

Kuzey Küre’de Aurora Borealis yani Kuzey Işıkları olarak anılırım. Güney Küre’de de Aurora Australis yani Güneyin Işıkları olarak anılırım.

Benim hakkımda var olan birkaç hikâyeyi sizlere anlatmak isterim. Mesela Fin dilinde Aurora Borealis yani Kuzey Işıklarırevontulet” olarak adlandırılır ve repo kelimesinden yani “tilki” anlamındaki kelimeden gelir. Eski bir halk masalına göre, tilkinin kürkünü okşamak ateş kıvılcımının oluşmasına sebep olurmuş! Tilkiler tepelerde gezerken kuyrukları çalılara ve karlara değdiği zaman kıvılcımların gökyüzüne sıçramasına sebep olduğuna inanılırmış. Başka bir menkıbe de şöyledir: Ayın ışığı Buzul Denizi’nin dalgalarından gökyüzüne yansır. Böylelikle Kuzey Işıkları görülmeye başlanır. Bunlar elbette gerçek değildir. İsterseniz bir de Kuzey Işıkları’nın nasıl ortaya çıktığına ilmî olarak bakalım.

Kuzey Işıkları araştırılırken ilk başta tamamlanmamış şimşekten oluştuğu ya da tuz ve kükürt buharlarından meydana geldiği düşünüldü. Ancak 1700’lü yılların başında Kuzey Işıkları’nın Dünya’nın manyetik alanıyla ilgili olduğu anlaşılmıştır.

Bu harikulade manzara, Güneş ışınlarından gelen elektron parçacıklarının Dünya atmosferine girdiği zaman oksijen ve nitrojen atomlarıyla çarpışması sonucu tezahür eder. Çarpışma sonucu enerji, ışık olarak ortaya çıkar. Kuzey bölgelerinde yaygındır, çünkü parçacıklar dünyanın manyetik alanı sebebiyle Rabbimizin kanunlarına riayet ederek oralara yönlendirilir.[2]

Yaradan, Kuzey Işıkları vesilesiyle güzel mi güzel bir manzaraya sergiler. Düşünen anlar ki bu olaylar tesadüfî bir şekilde gerçekleşemez. Mutlaka bir tasarruf eden, emredip yerine gelmesini sağlayan vardır! Yoksa Dünya’ya tesadüfen, yani ilimsiz, kudretsiz, iradesiz, şuursuz ve hikmetsiz bir şekilde, fotonlarla beraber elektronlar gelecek, bazı atomlarla çarpışıp enerji ortaya çıkacak ve bu da ışık cümbüşü şeklinde görünmesini sağlayacak, öyle mi? Hangi selim akıl bunu kabul edebilir ki? Bu harikulade hâdiseye tesadüf demek, nasıl bir cahillik olur!

Her şey gibi, kusursuz bir şekilde yaratılmış Kuzey Işıkları’nın bir de birbirinden farklı renkleri vardır. Yeşili, pembesi, kırmızısı, mavisi ve moruyla gökyüzünü bambaşka hâllere sokar.

Yerden yeşil rengi en yaygın olarak görülür ve yüklü moleküllerin 100 ilâ 300 kilometre yükseklikte oksijenle çarpışmasıyla yaratılır. Pembe ve koyu kırmızı bir bölüm bir Aurora’nın altında yaklaşık 100 kilometre yükseklikte nitrojen molekülleri sayesinde üretilir. 300 ilâ 400 kilometre yükseklikte oksijen atomlarıyla çarpışma sonucunda kırmızı renkli kuzey ışıkları meydana getirilir. Mavi ve mor renkli ışıklar ise, hidrojen ve helyum molekülleri vesilesiyle üretilir, ama bu renkleri gece gökyüzünde çıplak gözle görmemiz biraz zordur.[3]

Kendisi ayrı, renkleri ayrı güzel olan, ilahî bir sanat eseridir Kuzey Işıkları. Rabbimizin yarattığı bu kâinatın içindeki sayılamayacak kadar çok olan mucizelerinden sadece bir tanesidir. Kâinattaki her şey bir düzen içinde olduğu gibi Kuzey Işıkları’nın da tâbi olduğu bir nizam vardır.

Bu kadar bilgiden sonra hâlâ bana, yani Kuzey Işıkları’na (aslında Rabbimize) hayran olmayan var mı merak ediyorum doğrusu. Fotoğraflarda görünenden çok daha fazlası olduğumu ispatlamak için sizleri beni ziyaret etmeye davet ediyorum.

Kuzey bölgelerinde genellikle kış mevsimi eylül ayının sonunda başlayıp martın sonuna, nisanın başına kadar devam eder. Bendeniz Kuzey Işıkları’nı görmek istiyorsanız eylül ve mart ayları kanaatimce uygun olacaktır. Özellikle gökyüzünde bulut olmayan geceleri seçerseniz görme ihtimaliniz artar.[4]

Bu kadar bilgi şimdilik yeterli olur diye düşünmekteyim. Eğer gelmeye niyetliyseniz sıkı giyinmeyi ihmal etmeyin, buraların kışı, sıcak ülkelerin kışına benzemez, bilesiniz. Ah, artık gitmem lazım, gösteri başlıyor…

Dipnotlar

[1] “Northern lights (aurora borealis): What they are & how to see them”

[2] “Miten revontulet syntyvät?”

[3] “The colours of the northern lights”

[4] “Frequently Asked Questions: the Northern Lights”