Genel Kültür Mart 2021 Ömer Toprak

Kimyanın Babası

“Kimyanın babası” olarak da anılan Câbir bin Hayyan (721– 815), kimya başta olmak üzere, tıp, fizik, astronomi ve felsefe alanlarında birçok eser vermiştir.

Deneye dayalı kimya çalışmaları yapan Câbir, kimya laboratuvarı kuran ilk kişi olarak da bilinir.

Kullandığı laboratuvar vefatından iki yüzyıl sonra, Kûfe’de bir yol çalışması sırasında ortaya çıkarılmıştır. Câbir; buharlaştırma, eritme ve kristalleştirme için kullanılan metotlarda düzeltmeler yapmış ve bu metotları geliştirmiştir. Yüzyıllar önce, bugünkü ilmin kullandığı metotlara benzer yöntemler kullanmıştır.

Câbir’in atomla ilgili tespitleri de dikkat çekmiştir. Atomun parçalanabileceği ve onda çok büyük miktarda enerji olduğu fikrini dokuzuncu yüzyılda ortaya atmıştır.

Hepsi günümüze ulaşamasa da Câbir’in 826 eseri vardır. Bunların 112’si uygulamalı fizik ve kimya, 70’i teorik kimya, 144’ü madenlerin fizik ve kimyası, 500’ü teorik fizik, kimya, matematik, astronomi ve felsefe alanlarına dairdir.