Efsun Çelik Genel Kültür Temmuz 2021

Renk İşitmek, Ses Görmek!

Birileri ney sesinin sarı renk olduğunu, öfkelendiğinde farklı bir ses duyduğunu, harfleri veya sayıları belirli renklerde, hatta takvime baktığında ocak ile şubat kelimelerini yan yana değil arka arkaya gördüğünü söylese ne düşünürsünüz? Algılardaki farklılık ile ortaya çıkan, dünyayı bazen daha renkli, bazen değişik boyutlarda algıladığını söyleyen bu fertler, “sinestezik” olan kimselerdir.

Sinestezi bir çeşit algılama şeklidir. Araştırmalar, her 23 kişiden birinin sinestezik olduğunu söylemektedir. En yaygını harf ve renk sinestezisidir. Mesela biri “7” sayısını sarı, diğeri “do” notasının sesini turuncu gördüğünü söyleyebilir.

Algıları farklı olan bu kişilerin, çocukluk dönemlerinde soyut kavramlara çok ilgi duydukları bilinmektedir, ancak çoğu, bu durumun farkında değildir. Bazıları küçükken, bazıları daha ileri yaşlarda durumu fark etmekte, fakat rahatsızlık duymamaktadır. Sinestezi bir hastalık değildir. Günlük hayatta bu yeteneklerini nasıl kullanacağını öğrenenler, hesap yapmak ve sanat projeleri üretmek gibi konularda bu durumu avantaja çevirebilirler.

Sinestezi özelliği olanlarda farklı algı yoğunlukları görülmektedir. Mesela renk sinestezisine sahip fertlerin bazıları sesli harfleri daha renkli, bazıları da sessiz harfleri daha renkli görebilir.

Sinestezi gibi farklı yetenekler, hikmetle bahşedilen insanî özelliklerdir. Rabbimiz bizlere bu tür sanatlarıyla da farklı mânâlar ihsan etmekte, Zâtının sonsuz cemal ve kemalini, şuur sahiplerine fark ettirmektedir.